Hlauh Ngah Mizo Kristiante!

Revd Chuauthuama

Mizo Kristian inti site hian hlauh kan ngah mang e! Hmâna chhiarpui neih hmasak khân tel ve duh lo, sawrkârin tihluih ngai khawp kha an awm a. Vauna nèn chhiarpuiah khân an tel luihtîr ta ni khân ka hria a. Tûnah chhiarpui kan han nei leh dâwn a, tel ngam lo an awm leh ta a ni âwm e. Heti taka hlauh kan ngah mai hi Pathian thu kan lâk dàn dik tâwk loh vàng a ni phawt ang. Inti-conservative, liberal hlau ngawih ngawih tamna ram, a ziak anga Bible pawm inti tamna ramah hian hlau leh khûr chungin khawlai kan lêng a nih ber hi maw!

European Economic Community member-te hman tùr Euro tihchhuah a nih dâwn khân mi tam tak chuan a pawisa pawh hmu pha hawt lovin an lo hlau hmanhmawh tawh kha a ni a. “Euro pawisa note-ah sakawlh number 666 a chuang e”, an ti a, an lo khûr lâwk a ni. Thâwk khat lai khân India tangka chêng sawmhnih note kha hlau tâwk an awm bawk a. Chutih laia ATC-a ka thawhpui pakhat hnênah, “An duh loh apiang chu min rawn pe rawh se, lehkhabu manah ka lo hmang ang e” ka ti fiamthu nghe nghe a; mahse min rawn pe phal chu pakhat mah ka tawng si lo.

Chanmari Biak In hawn dâwn khân ‘Chawngkhupa’n Chanmari atanga Bâwngkâwn inkâr kaw tlang a hmu” tih thu lêng lak avàngin mi tam takin Aizâwl an chhuahsan kha a ni a. Hlau hlawpin an awm hman a nih nih kha. Chanmari kâwn atanga Bâwngkâwn inkâr kaw tlang chu hmuh tùr a awm ta rih lo a nih hi. Sawrkâr chak leh thil tithei tak nei ila, Chanmari leh Bâwngkâwn inkâr inkal pawhna tùr hian lei verh kaw pum zâwk se tih mah nâk alaiin! Chutiang chu sawrkâr pawh hian tih tum zâwk sela, kaw tlang hlauhawm aiin hlauhawm lovah chantîr a hun a ni.

Mizo Kristianten kan hlauh ber chu sakawlh number 666 a ni. Mizorama Pathian thu sawitu tam takin sakawlh hlauhawmzia hi an âupui tawh thin a, an la âupui mêk zêl bawk. Kâwl ram atanga lo chhuk, mite aia ‘thutak’ hre deuh bîk riaua an ngaih mi pakhat pawh khân kum1994/1995 vêl khân a tlângaupui nasa a, hmun tam takah an buai phah a. Kei pawh chu boruak thelh tùr chuan min sâwm ve nual a. A sawi dàn kha chuan kum 1966 vêlah khân khawvêl tâwp tùr ni àwm tak a ni. Mahse hei - chutih lai atang chuan kum 14/15 dâwn lai a liam leh tawh a, kan khawvêl chu a kal ngaiin a la kal buk buk zawng a nih hi. A sawitu ngei pawh khatih laia layman kha tûnah chuan ‘Rev’ tih a ni tawh a, doctorate degree nèn a inkhai kûr nguai tawh zâwk a ni. Khatih lai khân a sawi angin khawvêl tâwp ta sela, tûna a degree dawn angte hi dawn thu va awm suh!

Tûnlai pawh hian Pathian thu sawitu zîngah sakawlh sawi hlauhawm thar an awm leh tawh a ni ang. An zînga pakhat sawi dàn chuan internet lama website hawnnaa hman www hi Hebrai tawnga dah chuan 666 tihna a ni tiiin a lo sawi a. Presbyterian Kohhran pulpit-ah ngei a lo sawi lehnghâl a, a zia lo hle mai. Pastor pension pakhatin min rawn zâwt a. Kei lah chuan ‘A dik alâwm. Mahse hlauh tùr a ni lo ve. Internet kan hman tangkai nâk alaia!” ka lo ti sam êt a. Hetianga sawitute hi Synod Revival Speakers zînga mite an ni. Synod Revival Speakers-te pawh hian Pathian rin dànah a hlau zâwngin min ‘revive’ a nih ber àwm hi! Revival Director-te hian ‘direct’ deuh se tha tùr a ni a; ‘direct’ ahnehin Director kal tawh zawng zawngte pawh khân Speaker-a tan ve zêl an tum emaw tih tùr an ni hlawm sia! Hmân ni-ah pawh tûna Director ni lai hi ka fiam zauh va, “Director i nih hre reng la, Revival Speaker-te hi lo direct deuh tawh teh. Speaker-ah tan ve kher tum suh” ka ti nghe nghe a ni.

Hetianga hlauh tùr zawn kawngah hian mi lehkha thiam pui pui pawh bual âtin an awm ve tho mai. Tùnlaia mite hlauh leh tak pakhat chu Unique Identification Number an tih hi a ni. Hei hi hmun tam takah an insawi hlauh leh tawh a. Hemi han sawi pha chin chu mi thiam zâwkte an ni mah mah! Christian Outlook, May 2010 chhuaka ziakte kha han chhiar ila, buaipui lo tùra rin kai âwm takte zâwkin an buaipui tih a lang chiang hle. Hetiang chhui kawngah hian Kohhran Upa chinchâng hre deuh chin leh Pastor-te phei chuan a nihna tak chhui chian a, mite zirtîr thei tùr khawpa inzir thiam a pawimawh hle a ni. Tùnlai chhanah mi thenkhat hlauh internet te hi a hlauhawm lohzia hria a, hman tangkai theih a nihzia lantîr a hun. Internet atangin Identification Number hlauhawm lohzia chu a hriat theih vek alâwm! Tute emaw hriat tùr leh sawi tùr bîk emaw atân khek kher a ngai lo. Rawngbâwltute chu mahni inhai ven chawp ve mai tùr a ni zâwk. Mipui zirtîr thei tùr khawp hian khawvêl ningkhâwng leh thil kal vêl hi hriat tuma zir reng a tûl a; a thing ringa mi zirtîr tum tùr a ni lo.

Mizorama Chanchin |ha lo luh tirh khân Kristian nih kan duh chhan ber pakhat chu Isua kha ramhuai aia thiltithei leh huai leh chak zâwka an ngaih vàng a ni a. Mizote khân huai chi tinrêng an hlau va, chumi lak ata chhan chhuaktu chu an duh ber a ni. ‘Chanchin |hain kan ramah ramhuai a ûm bo ta” kan tih theih phahna chhan pawh Isua kha chak zâwka kan hriat vàng a ni. Mahse kum za Kristian pawh kan nih hma atangin ‘hlauh ngah Kristianah’ kan tang leh ta mai a. Insawi hlauh ta rêng rêngin kan hmanhlel a. Kan ‘Isua’ hi a chak lo thar ta thut em ni? Nge keimahni zâwk hi Isua rinna lamah hian kan chak lo hle zâwk? Kan inenfiah chu a ngai ta khawp mai.

Khawchhak lungpui lo lum hlauvin khawchhak lam, Tlângsâmah an pêm khâwm hlauh va; tûn thlengin lungpui lum chuan a la delh ta lêm hlei lo va. Khawvel hmundangah Roman Catholic hi sakawlha na puh laiin Mizoramah chuan Presbyterian Kohhran hi sakawlha puh tâwk an awm bawk a. Synod Office hluiah phei kha chuan sakawlhin a hman tùr lu tanna khâwl kawl ni àwm takin an sawi a. Thingtlâng Kohhran Upa thenkhat chuan tak tak emaw an ti a, hlauvin an lo khûr ru hlawm a ni. Mahse khatih laia Ramthar Office hnunga strong room hlui, missionary training laite text book dahna kha a ni a. Missionary-ten sakawlh an ûmna tùr text book dahna hmunpui a ni zâwk.

Thupuan buin sakawlh a sawi hi khatih lai huna Rom rorêltu (lalber) kâwka sawi a ni tih hriat a tha. Thupuan bu hi apocalyptic literature a nih avàngin a hun laia thu inthup hmanga ziak a ni a. Mi tam takin an hriat thiam mai theih loh tùr, khatih laia a ziaksaka te tân erawh chuan hriatthiam theih tùra ziak a ni a. Rom lalber Neroa hming kha Hebrai hawrawpa NERON KAISAR tia ziak chuan a tlukpui chu 666 a ni. Domitian-a kha Neroa thi tawh, rawn tho leh angin mi tam takin an ngai a; chumi kâwk chuan Thupuan ziaktu pawh hian sakawlh number hi a ziak a ni ang. Keinin thâwk-a-phita mahni ngeih loh zâwng emaw, hlauh deuh apiang emaw sakawlh number-a lo puh ngawt zêl chi a ni lo ve. Sakawlh hlau viau hi chu rinna lamah a inenfiah a ngai tihna a ni a, Isua a ring ve a nih pawhin a rin ‘Isua’ chu a dah tê lutuk a ni ang. Isua ringtu tân sakawlh a hlauhawm lo ve.