MITE’N TUNGE A NI MIN TIH? (Who do men say that i am?)

 Dr. C. Lalrampana


He zawhna hi zawhna pawimawh tak a va ni chiang tehlul êm! Mimal tinte hian he zawhna hi kan rilruin kan inzawt ngai em? State pãwn leh ram pãwna kan kal chhuahte hian he zawhna hi kan inzãwt ngai em le? Kan inzãwt ngai lo a nih chuan kan inngaituah ngun a ngai hle ang.

Vai ram lama kan kal chhuah ve chang hian Mizote hi kan thlen chin a hriat hle thin niin a lang. India ram state hrang hrang atanga kal khãwm; Hostel khata kan khawsakhona hmunahte pawh thawm nei deuh hat khawpa chet changte a awm leh zauh thin a. A hming tha zawng aiin a hming chhe zawngin kan langsãr zawk fo em ni? tihte a ngaihtuah theih a; dawn a tisei thei hle thin. Hengte hi enge a


chhan tiin ka suangtuah thin a; a chhan hriat tumin kawng hrang hrangin ka rilruin hetiang hian zawhna 20 ka inzawt thin a; mahse, ka inzawhna lah chu rilruah a inchhang fiah zel bawk si a; chung ka inzawhnate chu:

  1.  “Hnam huaisen kan nih vang a niang?” han ti dawn ila, keini aia huaisen leh thih hlau lo, mahni hnam humhalh ngam an lo tam hle bawk si.
  2. “Kan hmelthat bik vang a niang?” han ti dawn ila, keini aia hmeltha leh pian nalh an tam hle bawk si!
  3. “Kan ruangam a len vang a niang?” han ti dawn ila kan lian êm êm lem bawk si lo!
  4. Kan ngo vang a niang?” han ti dawn ila, keini aia ngo sapho leh hnam dang khawvel hmun hrang hrangah an tam hle bawk si, thil ni thei a ni bawk si lo.
  5. “Kan rilru that vang a niang?” han ti ringawt ila, a ni thei ringawt bawk si lo. Keini aia rilru tha an tam bawk si!
  6. Kan kristian that vang a niang?” ti ngawt ila, keini aia Kristian tha takna leh dikna duh an tam hle bawk si. Keini tluka nun chawhpawlh an vãng bawk si.
  7. “Zu, zuk leh hmuam leh ruihtheih thila kan fihlim bik vang a niang?” han ti dawn ila, keini aia fihlim tak tak an tam bawk si. Keini tluka zu, zuk leh hmuam ti nasa an vãn hmel bawk si!
  8. “Mipat hmeichhiatna laka kan fihlim bik vang a niang?” han ti dawn ila a ni bawk si lo. India ramah HIV+ve vei tamna ber State ni thei hial khawpin mipat hmeichhiat kawngah kan fihlim lo bawk si!
  9. “Chawlhnia kan inkhawm that vang a niang?” han ti ringawt ila, kan inkhawm that avanga tha ta hluai kan ni bawk si lo.
  10. Politic khelh kan thiam vang a niang?” han ti dawn ila, khel thiam tia sawi tur kan ni hauh bawk si lo. Mahni hlutna hralh ching kan nih hmel bawk si!
  11. “Ram kan hmangaih vang a niang?” han ti dawn ila, kan hmangaihna a lang tlem hle bawk si! Kum 70 ral hnu pawha mahni ramri pawh la hre chiangkuang lo kan nih hmel bawk si!
  12. “Kan eiruk loh bik vang a niang?” han ti dawn ila, pawisa leh hun (time) thlenga eiru nasaa sawi kan ni bawk si.
  13. “Langtlang Sorkar kan neih vang a niang?” han ti dawn ila, a nih hmel bawk si loh. CYMA-in PET-CT Scan hmanga a’n endik tak tak chuan a transparent der bawk si lo.
  14. “Zu kan zawrh loh bik vang a niang” han ti dawn ila, a ruka zu zuar leh zu in avanga thi kan tam tawlh tawlh hmel bawk si!
  15. “Yoga kan dodal vak vang a niang?” han ti dawn ila, Yoga ang chi tho, Budhist puithiamho atanga lakchhawn Kungfu, Karate leh Martial arts dangte kan duh leh tho bawk si.
  16. “Ruihlo kan do nasat vang a niang?” han ti dawn ila, do anga lang, a ruka duh leh zuar ru ve reng kan nih hmel bawk si.
  17. “Pisa hna kãi tawi thiam ber kan nih vang a niang?” han ti dawn ila, “LDC dawhkãn atanga a tawp ber CM thlenga lehkha/file lut, lo letleh thlengin dawhkan 138 lai a tlawh kim a ngai bawk si. Thil ni thei a ni bawk si lo.
  18. “Ramri kan venhim hneh lutuk vang a niang?” han ti dawn ila, kut thlãk hial kan tawh thin chung pawha khup zul zul zel kan nih hmel bawk si, thil ni thei a ni bawk si lo!
  19. “Kum 2023 inthlanah Sorkar thar diai kan hrawn dawn vang a niang?” han ti dawn ila, a teuh berah chawthing kan her lum leh hmel bawk si. Nl. Mimi thupuan a thleng dik a nih ngawt si loh chuan?
  20. “LP Gas kan khawih chingpen tlem bik vang a niang?” han ti dawn ila, Gas bur buk tling tak lak tih awm thei chuang si lo.

Lal Isuan a zirtirte hnena amah mite’n an hmuh dan a zawh tum khan an chhan dan leh mite’n an hmuh dan an sawi kha a inang lo vek tih kan hre tlang awm e. Khatiang chiah khan kan rilru theuhah mimal ang pawhin he zawhna pawimawh tak hi inzawt fo ila a pawimawh hle. |ha viaua kan inngaih leh inhmuh ang hian miin min hmu ve em? Engtiang takin nge, miin min hmuh tihte kan inngaihtuaha thinlunga kan inzawh fo a pawimawh takzet a ni. Miin kan hmêl an hmuh veleha kan nihna an hmuh dan an rilrua lo lang nghal thin a awm fo thin. Chutiangah chuan engangin nge mi rilruah ka lan thin tihte kan ngaihtuah fo a pawimawh hhle ang. Chutiang zelin kan hmel hmu lo pawha miin kan hming an sawi zawng ringawt pawha a lo ngaithlatute’n an rilrua kan mizia an hmuh dan inhrilhfiah nghal a awm thin. Chutiangah chuan mi rilruah engtiangin nge kan lan ang? tihte inngaihtuah a tha hle. Tin, kan thih hnua kan thlana kan hming ziah an chhiar thlenga mi rilrua kan lan dan a awm a; a chhe zawng hlirin mi rilruah kan lang ang nge, a tha zawngin? tih ngaihtuah reng chungin kan dam lai nun kawng chhuk chho kan chhir chhuah a pawimawh hle.

Mimal kan pawimawh ang bawkin ram bial khat (State) ang pawhin kan pawimawh. Mizoram State atanga state dang leh ram dang (foreign) thleng pawhin kan kalna apiangah mimal leh ram hmelhmang lanna chu keimahni theuhah a awm. Mi ram (foreign)-ah leh State dangah a chhe zawng leh duhawm lo zawnga kan lansarh chuan mimal hming aiin khawi ram/khawi state-a cheng nge tih zawkah mi mit a fuin mi rilru a kal ding tawh thin. Chuvangin, State pawna Zohnahthlak leh pawimawh hrang hranga Zoram chhuahsana khawsa mekte leh Zoram atanga hmun hrang hranga zin veivak leh sumdawngte thlengin kan khawsak dan kan inenfiaha kan fimkhur a ngai hle. Hnam dang karah hming chhiat chang leh lan mawi loh chang kan nei zauh zauh ta fo maite hi hnam mualphona rapthlak tak a ni tih kan hriat a van pawimawh tak em! Mi ram/State danga Nawchizuar (KS) duh Mizo hmeichhiate pawh hian Hotel hrang hranga inzuara riak lawr dun dun lo hian, Nawchizuar lane-ah awmin eizawn nan a thil neih hlu tak, zung 3 bawk lek kha hmang tangkãi ve mai se, tuman kan sawisel emaw, kan sawi buai tur a awm lo. Chuti ni lova hmun hrang hranga vaka zu, leh damdawi ruihhlo dang leh sex nena chawmchilha an vah hian “MIIN TUNGE A NI MIN TIH (Who do men say that I am?)?” tih zawhna awm chang a awm ngei ngei a; a tawpa chhanna chu “MIZO a ni a; Mizoram atanga lokal a ni” tia chhanna awm thin hian kan hnam a tihmingchhiain a timualpho va, a tihmêlhem nasa hle thin. Hetiang bawk hian suahsualna dang avanga lansarhna hian kan ram leh hnam a timualpho thin tih hriain kan zavai hian a tha zawnga kan ram leh hnam chawimawitu leh tihmingthatu nih tum tlat zel zawk ang u.


No comments