Ramngaw hloh ralkhel

Ruatfela Nu


Thuhma: Ralkhel dar ri ri raptlak tak, ngaihthlak ngei ngei ngai a nih avangin, Ni 17 June 2024 khan, CM Pu Lalduhoma hmuin, ‘he thil hi thil serous tawpkhawk a ni a. In sawhthing chin tlangaupui dan dik loh vangin a rawn zual kai a ni nge ni lo zirchianna neih tir rawh. Department of EF&CC, GoM an alert nge alert lote zawt rawh. Hetiang tawha an alert loh chuan hau hrep rawh’ tiin ka sawipui tawh a. Min hriatpuitu pawh CMO a mi pawimawh pahnih leh environment humhalh kawnga ka sangawi zawnpuite an ni.

   

NE state ramngaw hloh: Global Forest Watch monitoring project-in a tarlan dan chuan Kum 2000 atang khan India hian  hectare 2.33 million laia zau chhunga thing a hloh chan tih a tarlang a. 2017 khan hectare 189000 kan chan a. 2016 ah hectare 175000 chan leh in nikum 2023 ah khan 144000 kan chan leh bawk. GFW data chuan Kum 2001-2023 chhunga ramngaw 60% chan tling state a tarlang a chungte chu:- Assamin hectare 66600 atanga hectare 324000 lai a chan a. Mizoram in dawtin hectare 312000 kan chan a. Arunachal Pradesh in hectare 262000 an chan a, Nagaland in hectare 259000 an chan bawk a, Manipur in hectare 240000 an chan bawk a ni.


Mizoram bik ramngaw hloh: January 2022 atanga May 2024 thlenga khan ‘Global Forest Watch’ (GFW) chuan Mizoramah ramngaw hloh alert nuai 6.29 chuang a chhinchhiah a. Heng alert he hian thingin a khuh ram, (ram hring naran) acre 17, 611 leh ngaw puitling acre 1, 848 chuang a huam a. Chu chu FIFA Football khelmual 10, 000 leh 10, 050 tluk a ni. 


Ramngaw hloh hi climate change vanga khawvel buaina namen loa thil serious tawpkhawk a nih vangin, 2024 May thla khan National Green Tribunal (NGT) chuan ramngaw hloh news report behchhanin thubuai a ziak lut a. Heihi NGT tan chuan tihmakmawh a ni. NGT hian environment dan leh hrai bawhchiatna thlengah mimal emaw, pawl emawin complaint an theh luh ngai loin, news report atangin thubuai a ziak lut thin tih hria ila. Chu chu mihringte hi environment tel loa kan dam khawchhuah theih loh vang a ni. Kum 2022 khan NGT hian Mizoram sawrkar chu bawlhhlawh a  sawngbawl that loh vanga environment-in a tawrh compensate nan 50 crore a lo chawi tir tawh a. Ramngaw hloh vang hian state sawrkar hi pawisa engzat tak rawn chawitir leh ang maw?

GFW data-in kum 2000 atang khan India ramin thing hmun hectare maktaduai 2.33 a hloh tih a tarlang tel a. GFW hian kum 15 vel kal ta chhunga Mizoram chungchang bik data a tarlan chu- India thing hmun hloh tlukpui emaw, a aia mahin emaw a manganthlak a ni! Kum 2024 hian ramngaw hloh a pung chak hle a. Thla 5 chauh la liam mah se, thing hmun hloh zat chu 2022-2024 chhunga hloh 46% aia tam mah a ni hman a. GFW in ngaw puitling chhunga hloh zat a nasa lehzual tia a tarlan hian thla a tiphang takzet a ni. January 2022 atanga tun thlenga thing hmun hloh zawng zawng 53% chuan chu kumin kum chanve pawh tling loa hloh a ni. 


Heihi he ram hmangaihtu tan chuan mutmawh hnarmawha neih ngei tur a ni a. Heihi Leilung leh a chhunga thil awm zawng zawng neitu, Pathian ringtu tan ngaihthah thiang a ni lo. Heihi kan lo neih kalphung vang emaw, political party policy, sawhthing chin/ chin nana thing kih nasa lutuk nghawng vang emaw, hmasawnna hnathawh vang emaw a nih leh nih leh loh zirchian a nih theih nan thuneitute an beng chhut ngawnsan thiang tawh lo.

Previous Post Next Post

Contact Form