Inchîmralna

Hlawnchhing

Inchîmralna tih hian in tam hneh avânga a tlêm zâwkte nihna (Identity) tihbo tial tialnate hi a ni. Inchîmralna chuan nunzia (Culture) leh inthuamna (Fashion) a thlâkthleng a. Kan nihna tichiangtu, pi pute sûlhnu thai bovin a awm tial tial thin. Min chîmtu, a thu leh hla ngah zâwk tih dân chu kan duh emaw duh lo emaw, kan thlah kal zêlte chuan an tih dân tûrah an ngai tial tial a. Chuvâng chuan, a bula tam zâwkte mawi tih leh duh zâwng tâwmpuia, eng nge a duh zâwng leh pawm zâwng pawh chiang tawh lo khawpa a tam zâwkte duh ang zâwng zawmpui zêlna dinhmunah a lo ding ta thin a ni.

Khawvêl mihringte kan changkâng chho zêl a, hnam tina thalaite pawh kawng hrang hrangah an harh chho zêl bawk a. Chutih rualin, chîmral (assimilate) hmabâk hnam tam tak an awm mêk a. Chîmral tawh pawh an awm teuh âwm e.

Inchîmralna tûr hian hmanraw hrang hrang a awm thei ang a. Tawng kal hmangte, nihphung (Culture), tih dân (Practice) inchei dân (Fashion) inneih pawh (Inter racial marriage) te hi hmanraw langsâr zualte an ni âwm e. Kohhran pawl (Denomination) leh sakhua (Religion) ah pawh hian inchîmralna hi a thleng ve thei tho a ni. Sakhuana leh Kohhran pawl inchîmralna chuan, mihring thlarau leh rinna nun a khawih tel a, rinna kawngah a nihna dik tak pawh inhrelo khawp hialin a awmtîr thei a ni. A tam zâwkte tih dân chu a tîrah tha ti lêm lo mahse, Mita hmuh leh Benga hriat a tam zâwk miau chuan, zâwi zâwia pawm thiam chin leh pawm hun a lo awm a, chîmralin a lo awm ta thin a ni.

Inchîmralna laka kan invênna tûr atân chuan, kan nihna(Identity) hloh thei khawpa mi dangte tih dân tha zâwka ngaih tlatna leh awh lutukna lakah kan invên thiam a pawimawh hle a ni. Kan hnamzia (Culture) leh kan rinna (Doctrine) a nghîn chuan, sakhua leh kohhran lungphûm a nghîng tihna a ni a. Sakhuana leh Kohhran tih dân hi a ral chuan, a vuantute pawh an ral a ni nghâl mai thin.

Zirlaite leh degree ngah tawh thenkhat hian sawrkara intahluh nachâng kan hriat a tha hle mai. Kan mîte chênna huamchhûngah na na na chuan sawrkar office luahtu tam zâwk hi keimahni kan nih a tûl a ni. Hetianga hnam dang an la tam fo chuan inchîmral theihna chikhat a ni.

Tin, mahni tawng ngainat thiam te, mahni nunphung leh khawsakzia zahpui lo va, vawrh lâr dân thiam tûra hmalâkte a tûl bawk a ni. Hnam tênaute hian harsatna tam tak kan tâwk bîk niin a lang. Mahnia ro inrêl theihna huamchhûng (Autonomus) ang te kan nih loh phei chuan kan awmna rama mi tam zâwk (Majority) tawng thiam a tûl a, a kârah mahni tawng thiam a lo tûl bawk nên. Tih tûr kan ngah phah bîk êm êm a ni. Mahni tawng ngainat tûr tih avânga kan vêla hnam dangte tawng lampang a kâwk lêm lo. Hnam dangte tawng leh nunphungte zah saka zirchiante pawh hi thil tha tak a ni.

Tin, kan hnam chanchin (History) te kan zir tama kan hriat tam a pawimawh a, kan hnam history te leh kan hnam dân te kan ngaihhlut a, kan puanzâr tam te pawh a tûl hle âwm e. Chutih rual chuan, International level thlîr thiam ila, kan hnam tih dân (context) mîla kan society-a seng luh dân kan thiam a tûl hle bawk. Kan society kalphung leh zia hre rân chunga chumi mîla kan her rem thiam pawh a tha ang. Sâp ho tih dân zawng zawng hi keini hnam tênau tân a tha vek kher lo tih erawh kan hriat tel a tha ang e.

A tâwp berah chuan, rinawm takin Pathian rawng hi bâwl ila, kan ram leh hnam hi inchîmralna laka ta vênhimin kan awm ngei ang tih hi ka ring tlat a ni.

"Lalpa rawngbâwl duh lo ram leh hnam chu an la boral dâwn si a

Ram leh hnam dinchhuahna kulhpui ber chu Krista chanchin tha hril hi a ni"