Kristianna leh Mizote

Rualkhuma Hmar
Tuaisial, tap tap teh suh, chunga Pathianin bawkkhupin min thlir reng a nia..'' ''..hremhmunah kan upa ka hmu.."

A thlen tawhnaah chuan cham a tum zel. Mahse, awm hleih theih lohna chu a chhuahsan leh mai a; duha lo lawm apiangte erawh a chen chilh thin- Kristianna, sakhaw duhtui tak mai chuan.

Mi tam zawkin chaw ei hma aia chaw ei khama kut kan sil uluk zawk vang pawh ni chuang loin Kristiannain kan ramah, "Ka rawn dâk ve chhin e," a rawn tih khan do dalna chu awm ve tho mah se, mak tak maiin hun-kum rei lo te chhungin kan kristian zo titih chu a nih kha !

Hawiin, beng han chhi ila, Biakbûk hmel leh Kohhranho che tla velin kan ram a luah chho a. Kristian-te zai leh khuang rîte lah, lui dung Chungú ang maiin an dak chuah mai! inkhawmna leh tapchhak zawlah, in lam ram lamah, khawlaiah nen- PATHIAN THU hlirin kan khat, a tih theih ang. Khati taka Kristianna thli tleh chak kha, heng vangte hi a ni thei ang em aw :

1. Thil chîk vak lo a bawh huk kan chin vangte leh, mi phût dualna lama phu ve mai lo bîk nih duh loh vang a ni tel ang.
 
2. Mizo khaw hrangte kha inpawh vak lo thin mah ila, zo zia hrim hrim kha inlenpawh leh nun inpawh tak, inhmaizah tina angreng tak kan ni a; chu chuan Kristian kan pun chaknaah awmzia a nei bawk ang.
3. Mizote'n 'Biak leh hlauh'- thingbuk zar de du, kawr ti rek ruk, lungpui to lurh, kham pe vung mai te; lasi, phung, thlahrang, ramhuaite neiin, khângho kha an lo tih hle thin a nih kha; Kristianna mit atang chuan, 'Hlauhtlawna bia' a ni vek mai!

Mahse, khati chung khan, pi pute inthlamuanna leh thih hnu thlarau chanvo tur beisei lam kha chu, an tlawn Huaiho-ahte khan ni loin, 'Chung khuanu hualhimna leh thih hnu pialral(van lam)' a ni leh daih si! Hetiang lam rinna leh beiseina an lo neih hi, Kristian zirtirna nen a inhne rem sâ tlat mai a; Kristian nih kha a awl phah a ni thei bawk. Liandoa paw'n chung Pathian chhalin a nau Tuaisiala pawh a lo hnem tawh a nih kha; 'tiangah khan zo rilru chuan huaiho lam aiin chung lam an hawi a ni tih a lang.(Kristian an ni sâ tihna a ni lo)

4. Hriat thin angin, pi pute khan khaw bila ro inrel, an chunga lal dang awm lo nun kha an nei fir fer a nih kha. Tin, sakhaw hming bîk, eg: Hindu,etc, tih te; a bikin an nei sâ lo bawk a; sakhaw thila inthawina leh tihtur serh-sang apui erawh an ngah ve hle. Sorkar lamah- Sâpin rawn awpin, Sâp vekin Kristianna an rawn la lût a; chuvangin, ram rorelna leh sakhuaa lo inpumkhat ta vak lo chu, Kristianna thli tleh kha a awlsam phah zual a ni-a tih theih ang.

5. Sawi tawh zul deuhin, Mizote'n lal thuneihna uap na tak, mitmei ven na tak, leh sakhaw serhsang (kheuhbeuh) tam takte lakah, 'saltang chhuak rilru' hial rawn pu deuhin, lehlamah Kristianna dotu hnawk tham a rawn reh chho ta zel bawk a; Kristian nun dan tur leh Mizo nun inmil sâ lo tam ve bawk nen- Kristian pun chak kha a awm viau a ni, a tih theih bawk ang. Englekhawle, kan tarlan tak Kristian kan nih zawh thuainate khia pawimawh ber Pathian thlarauin min rawn hman tangkaisak a, kan vannei hle a ni- tih mai chi a ni thung e !

Heti hi a ni a, Kristianna thli kha tleh chak viauin, tun thlengin la ri mup mup mah ila; lehlamah, a tir atangin Kristian dotu angrengte kha kan la awm ve zel a ni, i'n ti teh ang: Ringtu la tlem laiin dotu kan huangtau a, Ringtute'n min tam hneh chak lutuk vangin - rilru hmin vak loa, 'Mizo nih leh Kristian nih chu' kal kawppui ve ta mai maia ngaih theih tur kan awm ve reng niin a lang bawk. Hetiang ho hian Kristiante che tla vêl hi sawiselna tur kan zawng reng thin a; hetiang rilru pu hi kan inthlah pung ve zel bawk, vawiin thlengin.

Tin, mak deuh mai! Kohhran huangah vek kohhranho tana hrisel vak lo rawngbawlna tlangnel a awm leh:
Thuhriltu thenkhat (a mal leh a huho..), mahni sakhaw kulhpui KOHHRAN, leh chuta tling inti bîk lo chunga Kohhran lo awi nung hram hramtû 'Rawngbawltute' - va ngaihnêptir zawng leh, kohhrana tui loh phah thei rum rum tur zawnga mipui thinlunga thu tuh ching hi kan awm chawk thin a, a pawi ngawt mai! Entir nan: Speaker pakhat chuan, "Hremhmunah upa Lala ka hmu a, 'E, hetah i awm e lo?' ka ti a; 'Sawi suh, 'tah pawh sawn upa Rova a awm ve a nia..," tiin min lo chhang a," tih te; hetiang lam chî sawi hi kan hre zeuh zeuh tawh. Leiah hian eng sakhuaah mah sawisel bo an awm ring bik lo ila; tin, hetianga sawi duh mite hi SAKHAW TAN HMELMA an ni daih thei! Tin, entirna ka pêk ang sawitute hian 'Dâwt phuahchawp' an sawi bawk; 'mi hlate ka sengkhâwm,' an ti ve mai thei, an tidarh zâwk si! (..heti lam hawi sawi duh chite hi, miin an ngaihsan deuh leh kal sual an hnaih duh zêk zel bawk; thlarau nazawngina a puihte an ni thin mai thei e.. Bible sawi anga an raha en phei chuan, an rah chiar hiar tam ta lutuk a hmuh theih bawk..).

Tichuan le, Mizote'n Kristianna hi duh viauin kan lang teh huam a; mahse, KAN DUH LEM LOIN A LANG TLAT! Kristianna chuan, 'Nun dik atanga Vanram kai ' min duhpui hmiah mai. Tin, Pathian hriat vanga -rinawm, dik, fel, thianghlim, taimâk, (nun uluk) lamte hi Kristian nih vanga kawng zawhtur a ni leh tawp mai. 'Sim ngai chu Sim' hi isua lo kal chhan a ni leh mai a. Mahse, SIM DUH LOH LEH PEIH LOH pawha awm ang anga a thlawna ngaihdam tho tur anga inzirtir hi Mizote'n kan uar tel deuh tlat, 'A theih loh bur ' anga ngaih tur. (..Mizo inhriatthiamnaa kalpui chi a ni lo a; tin, Bible hi 'Mizo ze mil bû' a ni bik lo bawk a ni..).

A rûka thil tha kan tih duh lem loh, vantlang hriat chauha tih phur sûrh a awm leh thei a. Tin, tlawr taka tawngtai leh Pathian thu sawi lai te, hlim làm lai te, mittui nena zai lai te, hmel hriat loh thusawi apiang ngaih rau lai te(hmelhriat loh a chu a dik lo ni lo in..) Heti chungte hian - mahni leh sorkar hnaah kan rinawm lo; pachhia emaw, nei nung emaw pawh ni ila- mi chunga rinawm loh te, mi huan thlai rûk leh hlemhletna remchang dang kal pah theih zul tho te; vote hralh hreh loh, leh party rilru tha lo put reng mai te; mi pamham, rilru chhia reh thei lo te, etc. kan nihna a ni hlawm si, (kei telin..).

Heti hian kan inthlir thei ta em le? Kan Pathian hriat leh dawr danah, kan ziarang atanga thlir chuan Kristian kan nih hma leh hnuah pawh - Malsawmtu, engkim neitu, thih hnu chawlhna neitu, venga min uap rengtu, 'Chung Khuanu' nei kan inti (eg: liandoate leh thu-hla chham thenkhat dang thlirin,etc.); mahse, nitin nun fimkhurin chu chu kan 'tih' ngai hran lo. Chumi rualin, Kristian hma khan ramhuai leh eng huai emawte chu kan tlawn a, kan tih hle thung a nih kha.

Kha zia tak kha tun thlengin kan la kalsan fel loin a hriat tlat mai:
Kristiannaah pawh Pathian chu- Dam lai tinuama min uaptû leh thih hnu thlarau chawlhna min petu atan kan la duh zel a; mahse, pi pute ang thoin kan 'Tih' chuang lem lo thung. Sim ngai sim tum aiin 'a tlawn zawngin' kan kal nasa hle; duh huna inthawi ngawt mai kha kan la ang. Sakhaw ze hluiah chiah kan la ding a ni mai ang em? A tih theih rum rum e.

Awle, Israel-te pawh kha Mosia hnuaiah khan an chiangkuang lo fo mai chu a nih kha, lawi si a; famkim lohna pawh Mizo nun chauh chu a lo ni bik lo e. Hnam tin tan, kan tan Kristian nih hi a theih; MAHSE, A ZIRTIRNA Hi a huho khera pawm tum loin, mahni a Thutlûkna siamin pawm tum zâwk ila a fuh duh ang. Tichuan, Kohhran hoah lung si takin kan awm ang. Rinawm leh dik taka awmin, Beiseiin Vanram kan thlir ang (he lei ni loin..); chutichuan, mimal leh hnam pum pawhin, 'Kan nih theih, kan ta a ni ve,' tihna a lo ni ang - KRISTIANNA CHU!

1 comment

Unknown said...

Ngaihnawm si, ril si, dik bawk si.