Hnamdang nupui-pasala neih hi

John Hlychho

1. THUHMAHRUAI

Hnam-dang Nupui-pasala neih (inter-cultural/faith marriage) hi Thupui pawimawh tak a ni a, a taka nunpui leh lem duak erawhchu har tak a ni thung. Bible chuan thutlûkna fel tak siamin Israel fate kha a warning thlap a, hnam dang chu nupui-pasala nei lo turin chiang takin a hrilh lawk a (Deut.7:1-6).

Hei hi a chhan ber nia lang chu,
(1). Culture in-ang lo chuan chhungkua leh chi leh hnamah harsatna a thlen thei a, 
(2). Hnam-dangte hian sakhaw (pathian) biak an nei hrang a, 
(3). Ringlo mi nupui emaw, pasal emaw chuan a rinna a phat-tir (bansan-tir) theih dawn avangin a ni ber  (cf. Gen.28:1-4, Deut.7:1-4, 4:15-20, 17:17, 2Sam. 1Lal.3:1, 11:1-14, Neh.10, 13:23-27, 1Kor.7:12-39, 2Kor.6:14, 1Pet.3:1,2).

A chunga tarlan aţang khian, hnam-dang nupui-pasala neih hian mimal, chhungkua, hnam leh sakhua (personal, family, culture, social & spiritual life)-ah te harsatna siamin chhungkaw hlim nih leh Pathian tana mi ţangkai nih a harsa dawn tih a hriat-chian êm avangin Pathianin a phalsak lo niin a lang.

HRUAITU ROPUI MOSIA, DAVIDA, SOLOMONA-TEN HNAM-DANG AN NEI!
Pathianin Israel fate kha hnam dang nupui-pasal-a nei lo turin a hrilh mawlh mawlh a. Mahse, an Hruaitu ropui ber ber-te chuan hnam-dang nupui-ah an nei lawi si! Mosia’n hnam dang mi (Kush/Ethiopian) a neih hi Jehova ringtu ve tho a nih rin a ni tlangpui a (Numb.12:1-3). Hetih hunlai hian Thupek chiangkuang tak la awm lo mahse, hnam dang mi neih hi Pathianin a phalsak lo tih an hre tawh niin alang. Hemi avang hian a Unaute sawiselna (demna) pawh hi Mosia’n a chhang-let ngam lova, Pathian meuh pawh a inrawlh lo niin a lang.

Lal Davida khân hnam dang mi Bethsebi nupuia a neih khân, a nupui neih dân chungchang mai ni lovin, “Bethsebi kha hnam dang mi” a nih avangin Pathian a lungni lo tel bawk niin an ngai (2Sam.11). Mahse, Pathian chuan hnam-dang mi nupui laka a fa Solomona’n Davida Lalthutthleng a luah a phalsak a, a thlah kal zel chu Khawvel Chhandamtu Isua Krista lo pianchhuahna atan a thlang leh tlat lawi si!!

Hnam-dang nupui lak aţanga piang Solomona chu Israel Lal zinga fing ber leh hausa ber a ni a. Mahse, a pa Davida a chhun a, hnam-dang mi nupui-ah a nei a, a nupui-te chuan a Lalram leh a thlarau nun an tih-chhiat sak thung (1Lal.11:1-14).Pathian ruat hruaitu ropuite pawhin hnam dang mi nupuia an neih chuan, keini lo sawisel tur a awm emni?? tiin ngaihdân kan siam ve mai dawn emni ang???

3. HNAM-DANG NUPUIA A NEIH AVÂNGIN MOSIA A BUAI!

A nupui Zipori a thih hnu-ah, Mosia’n hnam-dang mi nupui-a a neih avângin a thisen zawmpui unaute 2, Miriami leh Aarona ten nasa takin an sawisel a (Numb.12:1-3). Mosia pawh a ţawng ngam lova, Pathian tak-ngial pawh a inrawlh tlat lo!!! Chhiartu-in ngaihdân i lo sawi hma-in ka sawifiah nghal mai ang e.
Pathianin Mosia lama ţanga, a rawn inrawlh a, Miriam-i a hrêmna chhan ber zawk kha chu, “Miriami leh Aarona’n Mosia Hruaitu dinhmun (political & spiritual leadership) an chuh-pui vang zawk” kha a ni. Bible scholar-ten Mosia’n hnam-dang mi nupuia a neih chungchângah hian Pathianin engmah a sawichhuah miah loh dânah hian, he thu-ah kher hi chuan Mosia hi chhan tlâk a awm lo, a thiam lo hulhual tihna a ni e, an ti!

Thûk zawka chhuitute phei chuan, Pathian thupek en hian, Mosia’n Kanaan ram a luh ve Pathianin a phal lohna chhan-te zingah hian ‘hnamdang nupuia a neih’ hi chhan pawimawh tak pakhat niin an ngai bawk!!! (See Gen.28:1ff, Deut.7:1-26). Pathianin ‘ŢHA LO’ a tih chu, keini a Thilsiam mihring-te tân lek phei chuan ‘A ŢHA LO LEHZUAL’ ngei ang le!!

4. DAVIDA’N HNAM-DANG A PAWNGSUAL A, NUPUI-AH A NEI ZUI!!

Lal Davida hian nupuiah hnam-dang mi, Bethsebi a nei a. A nupui neih dân erawh hi chu a ûchuakin, a râpthlâk khawp mai. Tunlai ţawng takin, ‘Davida’n hnam-dang mi Bethsebi, mi nupui a hmangaih dân hi chu hmangaihna mitdel’ kan tih ang chi hi a ni chiang mai! Davida hian Bethsebi saruaka inbual a hmuh kha… a hmêl ţhat leh pian nalh mai bâkah, a chezia leh nungchang kha a âtchilh a ni ngei ang!

Engtinnge i hriat? Nupuia neih ngei ngei a tum dân hi a turu êm alawm! Pathian a hlau lova, history chhe tak a hnutchhiah tur pawh a pawi ti tawh lova, a chipuite leh a thlah kal zel tur pawh a zah zo tawh lo tlat alawm! Bethsebi a duh lutuk avâng hian, a pawngsual a, a pasal a thah sak phah tawp!!

Davida’n Bethsebi a hmangaihna leh a âtchilhna râpthlak tak hi Pathian pawhin a hriat-pui a ni ngei ang, a hmangaih ber leh a duh êm êm chu nupuia a neih a phalsak tlat mai! Davidan Bethsebi a pawngsual te, a pasal Uria a thah sak te, Pathian thupek bawhchhiaa hnam-dang mi nupuia a neih te chu a ti dik lo tih hre reng mahsela, “Bethsebi a hmangaihna thinlung kha Pathianin a pawm sak tlat” a ni tih hi thudik a ni.

5. HNAM-DANG NUPUIA A NEIH AVÂNGIN SOLOMONA A TLU!

Israel Lalte zinga ropui ber, fing ber leh hausa ber chu hnam-dang mi nupui-a a neih avângin a Lalram leh a thlarau nun a tluchhia ti ila kan sawi sual awm lo ve (cf. 1Lal.11:1-14). Lal Solomona khân Nupui 700 leh hmei 300 teh meuh a nei a, a tlinin, ava chhel tak êm!!!

Bible scholar ţhenkhat chuan Solomona khân Jehova tân leh Israel ram tân thiltum awmze nei tak leh fel tak neiin, hnam-dang mite kha nupui-ah a nei zawk a ni, an ti! He ngaihdan hi Bible-ah pawh a inziak tlat mai! Lal Solomona hian a Lalram tihngheh nan te, Israel mi Chithlah tih-pun nan te leh hnamdangte Jehova biak-tir a tumna (political, cultural & spiritual motives) avangin hnam-dang-te kha nupui-ah a lo nei a ni, an ti! (cf. 1Lal.3:1f, 9:16).

Mahse, vanduaithlak takin, amah Solomona kha tisa leh thlarauvah a lo chak tawk ta si lova, a tum kha a failed mai ni lovin, amah zawk khân a hnam-dang nupui-te pathian chu a biak-pui ve ta zawk a, a Lalram pawhin a tlukchhiat-pui bakah, Israel fate tân Entawntlak lohvah a inchhuah ta a ni. I hneh theih loh tur chu buan suh ang che.

6. A PAWI LO, CHATUAN NUNNA CHANG THEI ILA…

Nupui-pasal thu hi “IT’S MY LIFE” tih ngawt chi a ni lova, “DAMCHHUNG PIAH LAM THIL” a nih tlat avângin fimkhur theihtawp a ngai. Heta “Damchhung piah lam” ka tih hian, kan thih hnu-ah pawh kan hnam, kan thlah, chi leh kuang, chhungkhat-laina (generation) kal zel kha a effect tlat a ni.

NEHEMIAH PAWHIN HE NGHAWNG ŢHA LO TAK HI A HRIATCHIAN ÊM AVÂNGIN, HUAI TAKIN, HNAM-DANG NUPUI-PASALA NEI-TE CHU A KHAK HLAWM A, ÂNCHHIA A LAWH A, THENKHATTE CHU A VUA A, AN SAM-TE A PAWH THLÂKSAK A, an fanute chu chungho fapa te neihtir lo tûr leh chungho fanute chu an fapate tân emaw, anmahni tân emaw nei lo tûrin Pathian chhâlin chhia a chhamtir hial a nih kha!!! (Neh.13:23-29).

Khawvel a ni a, loh theih loh thil a awm thei a. Kan hmangaih tlat-te hi “hmangaih suh” kan intih sak ngawt thei lo. Pathian pawhin, a duhsak zawng chu a duhsak bur a, “Jacoba ka hmangaih a, Esauva erawhchu ka hua” a ti tawp mai a (Rom 9:13). Chuvangin, hetiang thil (hmangaih tlat) hi kan nun-ah a thleng a nih pawhin, Pathian ringtu (Kristian) ngei kan hmangaih tlat theih nân Pathian hnenah ţawngţai tam ila. Kan Pathian hian kan ţhatna tur chu a hre lutuk. Lal Isua’n, “A nih leh, nangniho hi tupawh in fapain chhangper dil che u sela, tunge lung pe ang che u? A nih leh, sangha dil che u sela, tunge rul pe ang che u?” a tih kha (Mat.7:9-10).
Kristian leh Kristian lo innei emaw, Paula sawi angin, ringlo mi ve ve, inneih hnu-a a tu-emaw zawk Kristian lo ni ta pawhin ringlo nupui emaw, pasal emaw chu ţhen mai lovin, Krista hnena hruai (ringtu/kristian-a siam) tum hi kan tih tur (mission & responsibility)pawimawh tawp khawk a ni.

A Pawimawh ber erawhchu hei hi…
Engpawh nise, Eng thil pawh lo thleng sela,
Eng-ang nupui-pasal pawh nei ila,
A pawi lo, Ka thlarau Chhandam a nih a,
Chatuan Nunna ka chan theih dawn chuan
Previous Post Next Post

Contact Form