Mizo thalaite leh thil chik
Zoramsaia
Hman deuh (2013-14) khan kan nau pakhat hian mobile phone ah 'thil mak deuh, Balhla kung tap' a neih thu a rawn sawi a. Kha tih lai khan Bluetooth or Whatsapp hmangin kha thil kha a darh nasa hle.
Kei chuan ka awih loh avangin ka download lo hrim hrim a. Ka nau chu Balhla kung tah dan kimchang sawi turin ka ti a; ani chuan "Balhla kung tap chu a hnaia lak an phal loh vangin huan kawngka atangin phone camera in an la a. An zoom zeuh zeuh bawk a, a mak tawp a tap nasa" tiin a sawi a.
Huan kawngka atanga a hlat dan ka zawt a, "hla ve deuh tak a ni, an kalhnai ngam lo, a tap ri pawh a ring viau" tiin a tap tak tak niin a hria a. Kei chuan 'mawl hlawm lutuk! hla deuha mi chu engtin nge phone chuan fi ah/ring taka a lak theih ang. Zoom a ngai, an kalhnai ngamlo i ti si a.
Chutiang a theih loh, Balhhla kung kha video in thla an la a, phone kengtu bulah khan midang an tap der mai mai a ni. Thil awm ang deuh hi sawi teh u, a tak tak ni se a lar na a rei tawh ang' tiin ka zilh hrep a. Ni e, Mizote hi thil mak leh dangdai hre hmasatu nih tum tlat, thil chik chiang hauh loa pawm zung zung thin kan ni. Sikulah zirtirtuten "thil hriat loh chu ka hre lo tih ngam tur. Hriat loh thil chu hria anga awm loh tur" tiin min zirtir thin. Mahse, he thil hian Mizo thalaite min tibuai/tikhawlo niin ka hria.
Ka nau pakhat leh chuan "zawhna mawlmang lutuk hi chu ka chhang peih lo" a ti mai zel. Ni e, smart phone hum hlai hle si hian kan hriatna hi a bil tlat. Kan hriat awm ngawih ngawih, zir sanna leh chet changkan dan atanga teha fingvar tak tur nia lang pawh hian thil chik leh zirchian kan peih loh vangin zawhna mawl deuh deuh hi kan chhak chhuak fo. Thil hre lo nih hi a zahthlak loh a, mah se kan hriat tura ngaih hre lo nih hi a zahthlak tih hi hre thar ang u.
Mizo zinga IAS hmasa pawl, Pu Lalkhama kha a luhrualpui hnamdangho chuan Asia ramah a fi ng ber tiin an sawi thin a ni awm e. Kan mi hmasate khan thil an chik a, chik tur dik tak an chik thin ti ila kan sawi sual lo ang. Tunlai thalaite chuan application chhuak thar, mobile phone chhuak thar, thawmhnaw chhuak thar kan hre em em a. Mahse, Mizoram chhung thil, Mizo thil, Mizo hnam kalphung pawh kan hre lo a.
Chu mai ni loin, online uar em em si hian, bawmak thu mai mai kan khuhpui a. Thu tak, hla tak, chanchinthar dik leh rintlak hriat tum loin zan rei tak thleng thleng kan hring tuar a. Miin thil thleng pawimawhkhawvel leh Mizoram chhung lam an sawi a, hriat fumfe nei leh chuang lo thalai hi kan va tam em!
Online uar em em si hian group-ah 'chu chu in hria em? min hrilh thei mial em?' tih ang reng zawhna mawl tak, chhan chakawm loh deuh zawt nulh nulh kan tam. Online thei chuan a zawhna tam tak kha internet hmangin a zawngchhuak thei tur a ni. BA, MA zir chhuak tawh si, zawhnaho deuh deuh zawt thin ho hian Social networking sites hi mawlzia lan tir nan emaw " hriat loh chu hre lo tih tur' tih changchawi a, mawl deuh zawh hi i sim ang u.
