HC Lalengzuala(L)
Zan thiang reh reih rawih hnuaia Karimganj cement tha chi leh nuthlawi nelawm phura truck bang sang kan khalh rum vut vut lai te, Chakma zu tha chi leh Silchar sikret panama nena Ni Vuali te hotel kan phingchil lai te, Silchar leh Vairengte inkara fine rice tha chi leh Silchar uicho sa dul hmul khat phuara kan ei chuap chuap lai te, zahmawh vei hum run chunga motor chhunga kan vei mut ngal laite kha chuan dawn a tawi tuk a. Engto a tlem a, assimilation leh computer virus-in min tibuai phak lo va, nilai thupui bu kan ngaihtuah pha hek lo. Kawng laka kan motor a chhiat loh a, hmeichhia leh zu kan neih phawt chuan kan puja a fuh a ni mai.
Chutiang dinhmun atang chuan ka nupui sikul kalpui thin thiannu pasala unaupa nupui fa bik Patea thiannu politician hmelhriat pakhatin political advantage atan sawrkar driver-ah min thun ve a. Chuta tang chuan a ni, ka pu zara ka pi nen kan lo inhrawn taka, mi liante zara mi lian ve te hi a mi lian tak takte aiin an intimilian thiam zawk tih te, motor zawng zawng hi a hma lamah kher a khalhna a awm vek lo a ni tihte ka lo hriat ve hnuhnawh tak ni.
Ka pu zara ka pi (chu chu ka pu a thu zawk tihna) ka hriat tirha a mi biak dan leh a intihmilen thiam em avangin ka pu zawk hi ka pi zara ka pu ve mai emaw ka ti hial a. Mahse, ka lo ring dik lo chhiava ngang mai. Ka pi hi thingtlang nula satliah, high school pawh pasi mumal lo, All India Radio-a hla thlan peih tak kha a ni ve satliah a. A pa lah chu chhiarkawp pawh pasi lo, hawrawppuia ama hming baka THANGTHLENG tih ziak thiam tawk tawk, puipun nikhua a lal ek rap pherh chut chut pawl, an kohhran upa, Upa Huaia ring tlut ringawt leh Mizo Union-a bawng ruha ruh ve ringawt chi kha a ni. Chutiangin, pa a zawnga pa nelawm leh zaidam, a nelawm avanga zuamawm ni si lo, a zaidam avanga dawihzep tia puh theih si loh, a inngaihtlawm avanga hmuhsitawm ni si lo, officer lehnghal an lo bum thluksak thei hi a chhan chhui chhuak tura danhremi kuta put luh tak mai ka nap hial thin.
Kei hi, mi a zawnga mi dilchhut lo ber mai leh pa burchut ber mai ka ni a; ka pi leh ka pu inneih thu hla pawh, ‘kan theihnghilh e, kan theihnghilh a; kan theihnghilh e’, tih hla thunawn tluk chauh pawh ka lo hre lo reng reng a. Ka pu hi ka pi te khua a transfer a nih thu, chuta tanga ka pi nena inhre chho ta an nih thu te, ka pu an kherh thluk theih nana an chhungkua mai ni lo, an ni pasala unaupa nupui nau, mi ang mang lo Vuttai te chena thahnem an ngaihzia te, bai thak arva leh thlai hnephnawl chena ka pu tan an phalraizia chu kan hriat phak loh thil a ni a. Eng ropui, ka pi mal var eng huai mai, ka pu chhun thluk tuma a power a show nasatziate pawh ka hre ngai lo hrim hrim a, ka hriat chhun erawh chu, ka pu chuan beih vakna a tawka, a bei vaktu ka pi chuan a pawng lak tihte chauh hi a ni mai.
Hetianga ka piin ka pu hmangaih na a pawngsual vak mai hi a hun lai chuan Talk of the Village a tlin ngei ka ring a; mahse, chungte mai mai chu ka pu zara ka pi chuan a pawisa lo reng reng. A duh ber ka pu a chan theih dawn phawt chuan tawngtheilo chenin rel luai luai mah se a beng a chhu ngawng hmiah mai ang. Duh vak lohte nena khuangchawi ai chuan duh berte nen bahra laih a nuam zawk tihte chu tu pa zu khawn chang lo thu hla ang lekah a puh a. Duh berte nen Assam Type building-a Dal leh Alu hmeh tuk tin ai chuan la duh leh tho turte nena concrete building chhawng thumna a vawksa hmeh tuk tin chu a finthlak zawk tih thu hi Hebrai lehkhathawn ang maiin a pawm nghet tlut mai a ni. Ka pi nge nge!
Chutiang rilru tumlum leh phunglung a put tlat avang chuan rei lo te-ah chal kawlh vang ni miah lovin Aizawl nu challang berte zinga mi a lo ni chho ta a. An khua a a nulatpuite’n theihai lui kama tuiburlu an la ham khuk luai luai laiin motor chhuak thar ber ber nen Durtlang kawngah an tlan khu veng veng reng mai a. A thingtlang thianite’n an pasalte nghafuan ruh an ur khuk luai luai laiin ka pu March thla nghafuan ruh a chhiar nuap nuap thin a. March thla-ah sangha a fuan ngai lo tih hre ve kur mah se a duh phawt chuan ka pu chuan mi sangha hraina khawp lek lek chu a fuantir thei reng tih hi a hre chiang tlat. Ka pi hi chu fing deuh a ni a sin!
Ka pu zara ka pi nuam tih zawng ber nia ka hriat chu picnic leh huau huau tih lam ni lovin inchei a ni a; thingtlang mite lo biak chhawhchhi leh lo intihtheih khum phei chu chhungkaw kima krismas hman aiin nuam a ti zawk a, a thlarau hian a ngeih tlat niin a hria. Amah reltu leh ka pu a hel laia hmusittu, an khuate mithmuha intihtheih phei chu nuam ti tak a ni; duh aiin Aizawlah an rawn vai kal khat deuh mai pawh a. An hmuhsit em em leh an rel luai luai kha, anni ho rel mai mai phak a ni tawh lo tih hi lantir a chak hliah hliah a. Mawihnai taka pasal rethei deuh neih ai chuan mawihnai vak lo chung pawha pasal hausa tak neih hi a finthlak zawk fe a ni tih lantir a chak lutuk, ka pi hian!
Khawi ilo han chhuah vah nikhua a ka pu a tel ve hi chuan ka pu zara ka pi (chu chu ka pi a lal zawk tihna) na na na chuan ngawih a chuh deuh thin a, ka tan tak pawh a ziaawm deuh. Mahse, Lal a bovin hleimualrang a lal tih ang deuh khan ka pu tel lo va kan len vah tawh hi chuan pa zaidam ber tan pawh phun ruk loh theih loh a ni thin. Chutah khatah tih hi a hla thunawn a ni a, khitah khutah tih hi a hla chang hnihna a ni ta thin a. Ka pu zara ka pi ve mai, ka pu vang chauha ka pi a nihna lam hre chhuak lo hram turin ka hriatrengna riangvai te hi ka curfew fo thin. Lal ngai lal ai chuan lal teuh deuh lal hi a lo kha zawkin a lo na zawk a nih awm hi ka ti ta.
Ka pu zara ka pi hi, officer-te nupui tih dan tur awm rengin Kohhranahte pawh a inhmang ve thin a. Pathian ram a vei teh lua vang pawh ni lovin thil tih dan phung ve renga ngaiin sawma pakhat pawh a pe thla tin thin. Kohhran Upa ho zingah tumah rin a nei lo va, rawngbawltuteho lek phei chu indaih loh avang chauha ni ve ang lekah a ngai vek. Chuvang phiangsen chuan Pathian ni tuk leh Kohhran Hmeichhe inkhawm zan tih lovah chuan a inkhawm ngai zen zen lo va, mikhual thusawi erawh a thlarau ngeih zawng tak a nih avangin a hlah ngai miah lo. Tichuan, kei mi sualin ka pi thlarau nun ka’n zir chet chet thin hian, mikhual kianga thing phun, a hun tea rah nachang hre lo, mikhual haw ruala a hnah pawh uai ve nghal thin, KHUALCHAWM KRISTIAN niin zu hre ve khanglang i chuan maw le!
Ngawlveite hi a vei ve a; drugs addict-te hi a addict ve thin. Biak-In chhungah chuan Kohhran programme-a ruihhlo ngaite puala thiltihah chuan mittui tla zawih zawih chung pawhin a tawngtaisak thei thin a. Khawlai-ah erawh chuan a haw hluah hluah a, a ngei hluah hluah a, a ten hluah hluah. Drugs addict pulh pukna hri leng chiam se la, an thlarau chawpin pul vek se a duh. Mahse, lemchan a thiam em avangin ka pu unaupa fapa drugs addict tak ngial pawh ngeih lo ni mah se, De-Addiction Centre puala thiltihna-ah erawh chuan a phur ber ber a ni thin.
Ka pu zara ka piin ka pu han deh vel dan a thiam em em mai hi ka pi ngaihsanawmna awmchhun a ni hial awm e. Secondhand kawr, cheng sawm man emaw, sawmnga man emaw a han thinsak a, Hei Mama pa, han en ve teh, a tha tak tak asin. E khai, i va han inhmeh em! a han tih zaih zaih tawh hi chuan ka pu, Synod rorelna sangah pawh pa rawn tlak pawl ni thin kha lawm takin a vei nuih vur vur ta mai thin a. Ama tan erawh chuan, ama man (Rs 400.00) let zeta to, kawr emaw puan emaw, pheikhawk emaw te hi a rawn ak hawng a, En teh, Mama pa, hei a tlawm em a, a nalh bawk si, bat an phal leh zel si a, ka rawn la ta mai tiin a han bekbawr ta sur sur thin a. Tichuan, ka pu, senior officer ve lai si kha high school pawh pasi lo anka nemah tui ang a nem ta duai duai thin a. Ka khawngaih thin riang ruang! Riang ruang taks!
A thingtlang beng riangvaiah rangkachak bengbeh, ama let sarih vel zeta hlu leh man to pahnih a beh a. Ama man let sawmhnih pasarih vela to rangkachak thi leh zungbun nen, ka pu kawl sorkar motor-ah a inti-vai tingtang a. Puan zasarih man lek a bih a, thingtlang VCP kum khat hlawh zat lek ni khatah a hmang ral a. Peon kum chanve hlawh zat reng reng phei khawk pakhat lei nan a hmang a. A tuk chhuak fuh tuma cheng 25 man hnawihsen a inhnawih hlauh a nih chuan a lawmawm lutuk. Ni e, ka pu zara ka pi hi zawng thenawmte taxi tar lam tawh ang maiin SUMTHUNI- NU a ni ringawt. A incheina zawng zawng nena cheng nuai khat pawha hralh phal chi loh a nih laiin, Inrinni tuk dawrpuiah a incheina tel lo amah ngau ngau hi zuar ta ila, kan tihfuh hlauh chuan tlai thim ruai-ah, thenawmte vawk bawl sa hralh zawh rual velah chuan Rs. 400 velin kan hralh thei mial mahna. Chu pawh tawngtai fe chungin!
Ka pi changkan dan mawlh mai hi alawm hahthlak ka tih thin! Bollywood leh Hollywood film star te hming hre viau siin Aizawl DC hming takngial pawh a hre lo va. Lagaan film thawnthu leh Devdas film thawnthute chu a favang buh tha sawi hmiah hmiah theih laiin Liandova te Unau thawnthu tak ngial pawh ngaihthlak tlakin a sawi hlei thei lo va. Salwar a ngainat tehreng nen, chaw ei chhung titi daih tak ngial pawh Hindi a thiam leh si lo va. M&B lehkhabu zawr tip tep tawh ringawt pawh tlaivar thak thak khawpa a chhiar peih laiin, JUDA lehkhathawn tak ngial pawh a la chhiar chhuak lo va. Nail polish leh make up hming chi hrang hrang a hriat kim vek laiin Paraceta -mol bak analgesic damdawi hming em pawh a hriat belh lo va. Thawmhnaw design thar a hriat theih tehlul nen, puan tlang thleh em pawh a thiam der si lo. A hahthlak mang tak e aw…!
Tichuan, ka pu zara ka pi nihna ka han chhut cheuh cheuh hian hla pakhat tal phuah lo thei lo niin ka inhre ta tlat mai pek a. Ka pi tawng hriat loh, ‘Het het het, ar ke two, vawk ke four,’ tih vel mai mai ai chuan i thlarau nun a chawm zawkin ka ring. Keimah ang bawka pute nin vang ni lo va pite nin vang zawka sawrkar driver atang ban duh rum rumte leh, peon, Ka pi hi Jet fighter-a ni thum kalah kein zin se, kein lo haw leh se tih rilru pu rum rum khawpa mahni pute nupui ningte tan liau liaua phuah a ni. A duhin in chham ang a, a duhin in sa ang a, a duh tan chuan lam pawh a lam theih tho ang chu:
Driver Bawhhla
1. Kei chu e, ka sentet a e,
Driver ka sih e, Babu si hlah e,
zing tianah e, motor sil thin e,
Gypsy e, ka pu’n roh ngai e.
2. Pu chu e, Babu si e,
A duh tlangtin a tlaihawk a,
March thla a’n e, rut thin e,
Nghafuan e, a tlaihawk e.
3. Pi chu e, mu vum thur e,
Ralvuan arkhuan an e,
Ang phuau e, bel bul mai e,
A do rimnampa a tlun e.
4. Chhunah e, leng ziar zuar e,
Tlaiah e, ang diai duai e,
Liani, hau thin e,
Chawhmeh e, sel thin e.
PHUNG! tih pahin i pi chu i kawk zeuh zeuh tawh mai dawn nia!