Eng vangin nge Indian Rupee hlutna US Dollar lakah a tlak hniam?

Huna Kawlvawm

Tun hnai hian India pawisa hlutna chu US dollar nena tehin a tla hniam duai duai (free falling) a. India pawisa hlutna tlahniam leh tlawm ber lai thleng chhoin July 19, 2022 khan Rs. 80.05 leh US $ 1 a intluk.

Hetiang taka Indian rupee hlutna hniam ta mai hi eng nge a chhan ni ang tih te, hniam lam a la pan zel dawn em, tunge mawhphur, ram chhung sum leh pai dinhmun (national economy) ah nghawng a nei ang em, India khua leh tuite tan nghawng leh tawrhna a thlen em tih zawng zawng te chu mi thinlunga rawn lut nghal a ni. Kimchang taka sawi leh a chhan sawi vek hleih theih a ni lo chungin, luhkhung i han tum teh ang.

July 18, 2022 khan Nirmala Sithara­man, Finance Minister chuan Lok Sabha zawhna a chhan dan chuan, December 2014 aá¹­anga chhutin Indian Rupees hlutna chu 25% in a tla hniam tawh tih a sawi. (December 2014 khan Rs 63.33 leh US $ 1 intluk - Huna). Finance Minister hian a sawi zel dan chuan India ram chauh hi sum hlutna tlahniam a ni bik lo a, Indian Rupees hlutna aia tam zawk hian British Pound, Japanese Yen leh Euro (€) hlutna pawh tunah hian a hniam mek thu a sawi.

Hetiang a nih avang hian India ram mai ni lo, khawvel ram tam tak tangka hlutna chu US $ nena tehin an hniam hlawm a ni. Eng vanga hetianga ram hrang hrangte tangka hlutna hi hniam thei nge a nih tih hi a zir mite zir dan khermei leh kherkhiap (technically) lo zawng leh a awlsam zawngin chhui zel in tum teh ang.

India pawisa tlak hniam chhan

India pawisa/ tangka hlutna dollar laka a hniam/ tlawm chhan hi chhan hrang hrang infawkkhawm vanga lo awm a ni. Mizoram hmun tam takah laklawh lai taka electric eng a thim thuta Chief Minister te hming kan han lam thlazen ang deuh hian mi tam takin Prime Minister Modi an mawhpuh a, an kawk nghal pawh hi thil awm lo a ni hran lo.

Indian rupees hlutna tlak hniam chhan lian deuh deuhte chu :

  1. Ram chhunga thil man pung (inflation) vang.
  2. Tunhnaia China ramin Covid-19 lockdown a kalpui vanga China ram aá¹­anga thil siam chhuahna á¹­ul (raw material etc) lakluh theih loh vang.
  3. Russia - Ukraine indo avanga oil man pung leh global supply chain khaihlak vang.
  4. RBI lamin thununna leh khuahkhirhna a tihkhauh vang.

Hemi piah lamah hian India ram te ang ram á¹­hanglaiah hian ram chhung economy nghet tawk loah hian ram dang aá¹­anga stock market a sum peipung tura rawn lut (foreign portfolio investors) te chuan Indian market aá¹­angin an sum (equity) an la chhuak nasa a. India ram interest rates aiin US lamah rate a á¹­han chak zawk vang a ni.

Tun financial year 2022-23 chhung­ah hian foreign portfolio investor ten India ram equity market aá¹­anga sum an lak chhuak zat hi $ 14 billon aiin a tam tawh a ni.

Current account deficit

Ram pakhatin ram dang nen insumdawntawnna a, ram dang aá¹­anga bungrua leh thil lakluh (import) man aia thil thil thawn chhuah (export) hlutna a tlem zawk hian current account deficit a ni; hemi letling chiah hian ram dang aá¹­anga thil a lakluh man aia a thawn chhuah man a tam zawk hian current account surplus a ni.

Financial year 2022 chhunga Reserve Bank of India-in India current account deficit provisional figure a tih chhuah chu $ 38.7 billion a ni. A hma kum 2021 khan current account surplus $ 23.9 billion a nei a, kum 17 chhunga surplus balance a neih vawi khatna a ni hial. Covid-19 avangin ram chhung mamawh tam tak a tlak hniam avang leh global supply chain mumal loh vanga current account surplus nei thei a ni.

Ram dang aá¹­anga thil lakluh hi eng vanga tam nge a nih?

India ram hian oil a mamawh zat 80% aia tam zawk hi ram dang aá¹­anga a lakluh a ni a, India ram import zinga man tam ber lawtlak a ni. Crude oil importers Indian Oil, BPCL, HPCL, RIL, Nayara te leh Gas importers GAIL, GSPC te hian Russia - Ukraine war avangin tun hma zawng aia man to zawkin oil & gas te hi an lei a ngai ta a. Hei hian India ram current account deficit chu a vawrh sang lo thei lo a ni.

"India pawisa hlutna US dollar laka a tlak hniam chhan ber chu ram dang aá¹­anga bungraw lakluh hlutnain ram dang hnena a thawn chhuah a khum nasat lutuk vang a ni.

Ram dang aá¹­anga lakluh zinga pung nasa ber chu crude oil a ni a, Russian - Ukraine war nghawng a ni. India pawisa hlutna tlak hniam avangin import bill zawng zawng a sang fai vek a, hei hian hun engemaw ti chhunga ram chhung GDP á¹­hanna tur pawh a chhe lam zawngin a nghawng thei a ni," Jyoti Prakash Gadia Managing director Resurgent India chuan a ti.

Ratings agency lam hmuh dan

Indian rupees US dollar laka a hlutna tlak hniam chhan hi financial market dinhmun lam thiam Ratings company te hmuh dan chu hetiang hi a ni.

Emkay Wealth management hnuaia analyst ten India Today an hrilh dan chuan, "India ram pawisa hlutna US dollar laka a tlak hniam chhan ber chu foreign investor-ten India ram chhung equity markets aá¹­anga an sum tam tak an hnuh chhuah vang te, tuialhthei thlitfim loh (crude oil) man pun nasat avang te, India ramin ram dang aá¹­anga bungrua a lakluh leh thawn chhuah inbuk tawk lo lutuk avangin US dollar mamawhna a sang ta lutuk a, chu chuan tual chhung pawisa hlutna a phet hniam a ni," an ti.

Ratings agency tho Nomura chuan India pawisa hlutna tlahniam hi September thla tawp lam (Q3 end) ah Rs 82 leh December tawp (Q4 end) ah Rs 81 ni thei turin a ngaih thu a sawi. Heng thil á¹­ang khawm - oil man pung, ram dang sumdawngte inhnuk dawk, ram dang laka US dollar chak thar leh current fiscal deficit sang chho zel te hian India pawisa hlutna chu US dollar lakah a phet hniam ta a ni.

Ram chhung a nghawng dan

India pawisa hlutna US dollar laka a tlak hniamin mipui nawlpui laka a nghawng nasat ber chu ei rawngbawlna gas man pung nasa hi a ni. Govt of India in petrol & diesel aá¹­anga chhiah a lak ti hniam mahse crude oil man nasa taka a pun miau avangin pertol leh diesel man a sang chak hle a, hei hian thil phurh leh thiar man zawng zawng te a nghawng a, a tuar ber chu mi rethei leh chhumchhia te tho an ni á¹­hin. India Sorkar chuan petrol leh diesel hman a tlem theihna turin electric/battery hmang thei car & two wheeler ah te chhiah a lak pawh a ti hniam a ni.

India ram chhung car siam chhuah man pawh a san phah sawt tura ngaih a ni a, car siam a hmanrua (raw material) 10-20% hi ram dang aá¹­anga lakluh anih vang a ni. Ministry of External affairs in a tarlan dan nikum 2021 khan India á¹­halai 444,553 in India ram pawnah lehkha an zir a. Zirlaiten fee an pek tur hi a pung sawt ang a, an kal velna senso pawh a tam sawt bawk ang.

India mi ram dang tlawha zin khawthawng á¹­hin sing tam tak te kal man a to sawt ang, ram chhung tourism sector-in hlawkna a tel phah thei hlauh thung. India ram chhunga thil siam chhuak man IT Industry lamin an thil siam chhuah tipungin hlawkna an tel phah thei. Financial expert-te thlir dan chuan tun hun tak hi foreign company leh investor te tan India ram chhunga thil siam chhuahna lama sum hman nasat á¹­hat vanglai tak niin an ngai.

Hei ve thung hi...

Mipui nitin khawsak leh nunphung nghawng ; global financial crisis chungchang te, Union and state budget, GST rate thlak danglam, inflation san chungchang thu te ngaihven leh ngaihtuah thleng hlei thei lo khawpa tualchhung boruak chenbeh tak takin a nuai nasat hi India ram state dangah Mizoram lo hi awm ve tak maw?

Source :
  • First Post - July 19, 2022
  • Times of India - July 6, 2022
  • The Wire - July 21, 2022


No comments